ABD’nin yeniden gündeme gelen gümrük tarifeleri, küresel ticaret zincirini etkilemeye devam ediyor. Ancak bu politikaların en büyük darbeyi büyük ekonomilere değil, gelişmekte olan ve dışa bağımlı ülkelerden biri olan Lesotho gibi küçük devletlere vuracağı belirtiliyor. Lesotho, ABD’ye yaptığı tekstil ihracatı nedeniyle ciddi bir ekonomik riskle karşı karşıya kalabilir.
Lesotho Ekonomisi ABD Tarifelerine Karşı Savunmasız
Afrika kıtasının güneyinde, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin sınırları içinde yer alan küçük bir kara ülkesi olan Lesotho, tekstil ve hazır giyim sektörüne dayalı ekonomisiyle dikkat çekiyor. Bu sektörde üretilen ürünlerin büyük bir bölümü ise Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç ediliyor.
Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde devreye alınan ve yeniden gündeme gelmesi beklenen korumacı gümrük tarifeleri, Lesotho’nun bu hassas ekonomik yapısını tehdit ediyor.
Tekstil Sektörü Ülke Ekonomisinin Belkemiği
Lesotho’nun ihracat gelirlerinin yaklaşık %80’i tekstil ve hazır giyim ürünlerinden elde ediliyor. Bu sektör, aynı zamanda ülke nüfusu için en büyük istihdam alanını oluşturuyor.
Özellikle Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası (AGOA) kapsamında Lesotho, ABD’ye vergisiz ve kota sınırlaması olmaksızın tekstil ürünü satabiliyordu. Ancak Trump döneminde bu anlaşmalar gözden geçirilmiş, bazı ürün gruplarına yönelik tarifeler artırılmıştı.
Bu durumun yeniden yaşanması halinde Lesotho’yu bekleyen muhtemel etkiler şunlar olabilir:
- ABD’ye yapılan ihracatta ciddi daralma
- Tekstil fabrikalarının kapanması
- On binlerce kişinin işsiz kalma riski
- Döviz girdisinde düşüş ve kamu gelirlerinde azalma
Lesotho Neden Bu Kadar Kırılgan?
Lesotho’nun bu denli etkilenmesinin başlıca nedenleri arasında:
- Ekonomik çeşitliliğin az olması
- Tek bir pazara (ABD) yüksek bağımlılık
- Yerli üretimde teknolojik kapasitenin sınırlı olması
- Ticaret anlaşmalarında diplomatik hareket alanının dar olması
gibi faktörler bulunuyor. Bu durum, uluslararası ticaret politikalarındaki dalgalanmalara karşı Lesotho’yu son derece kırılgan bir hâle getiriyor.
AGOA’nın Geleceği Belirsiz
Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası (AGOA), 2000 yılından bu yana birçok Sahra Altı Afrika ülkesinin ABD pazarına kolay erişimini sağlamıştı. Ancak Trump’ın yeniden seçilmesi durumunda bu anlaşmanın geleceği yeniden sorgulanabilir.
AGOA’nın iptali ya da kısıtlanması durumunda:
- Lesotho, ABD pazarında Çin, Hindistan gibi büyük üreticilerle rekabet edemez
- Küçük işletmeler ve kadın çalışanlar en büyük zararı görür
- Ülkenin büyüme hızı ciddi şekilde yavaşlar
Uluslararası kalkınma kuruluşları, AGOA’nın devam etmesini, Afrika’da istikrar ve ekonomik kalkınma için elzem bir araç olarak değerlendiriyor.
Lesotho Hükümetinden Uluslararası Çağrı
Lesotho yetkilileri, olası tarifeler konusunda ABD Kongresi ve uluslararası kamuoyuna çağrıda bulundu. Ülkenin dışişleri ve ticaret bakanları, ABD’ye bağımlılığın azaltılması için bölgesel ticaretin artırılmasını ve Avrupa Birliği gibi alternatif pazarlara yönelmeyi hedefleyen planları da duyurdu.
Ayrıca Lesotho’nun katma değerli ürün üretimi, tekstil dışında sektörlerde yatırımların teşvik edilmesi ve yeşil ekonomi dönüşümü gibi alanlarda uluslararası iş birliğine açık olduğu vurgulandı.
Küresel Ticaret Politikalarının Eşitsiz Etkisi
Trump’ın ticaret politikaları, Çin gibi büyük ekonomilere karşı yürütülen ticaret savaşları üzerinden şekillense de, bu politikaların dolaylı etkileri Lesotho gibi küçük, düşük gelirli ülkelere daha yıkıcı sonuçlar doğurabiliyor.
Uzmanlar, gelişmiş ülkelerin ticaret kararlarını alırken, en savunmasız ülkeler üzerindeki etkileri de dikkate almaları gerektiğini belirtiyor. Çünkü küresel ticaret zincirindeki bu dengesizlik, yalnızca ekonomik değil, sosyal ve insani krizleri de tetikleyebilir.
